Muzyka Herberta Howellsa - wartościowa, ciekawa, godna polecenia.

Niezwykle rzadko się zdarza, że do moich rąk trafia płyta zarówno nieznanego mi wydawnictwa, jak i kompletnie nieznanego mi twórcy. Tak stało się właśnie tym razem. Oto w moim posiadaniu znalazł się krążek (a raczej dwa krążki) angielskiego kompozytora, pedagoga i pisarza – Herberta Howellsa. To dwupłytowe nagranie zawiera siedem kompozycji brytyjskiego muzyka (okładka zaś mówi tylko o dwóch z nich, co może być nieco mylące) – trzy wokalno-instrumentalne: Te Deum, Mszę Angielską, Magnificat; jeden instrumentalny z towarzyszeniem orkiestry: Koncert wiolonczelowy, oraz trzy na instrument solo – organy: Pean, Master Tallis's Testament oraz Rapsodię cis-moll nr 3. Album wydał King's College z Cambridge, który całkiem prężnie prowadzi swoją działalność muzyczną, a jego muzycy nagrywają utwory wielkich mistrzów – Messiaena, Byrda, Williamsa, Bacha, Mozarta, Duruflé, nie tylko zresztą dla swojej uczelnianej wytwórni (również dla Brilliant Classics, EMI, Decca i in.).

Herbert Howells to dwudziestowieczny kompozytor brytyjski (zmarły w 1984 roku), należący do reprezentatywnych kompozytorów muzyki religijnej w Anglii od lat 30-tych XX wieku, w swych utworach wokalno-instrumentalnych nawiązujący do tradycji kościoła anglikańskiego (anthemy, msze), zaś w utworach a cappella do lokalnej odmiany chorału, zwanego sarum.

Pierwsza płyta zawiera utwory o tematyce ściśle religijnej – Te Deum, Mszę angielską i Magnificat. Warto zwłaszcza zatrzymać się przy Mszy. Jest to 7-częściowy utwór, zawierający wyodrębnioną część Sursum corda, rzadko występującą w takiej formie w tym gatunku. Msza jest bogata harmonicznie, umiejętnie skontrastowana, a przede wszystkim uduchowiona. Silne wrażenie robi nieco mroczne Kyrie, wprowadzające od razu w klimat skupienia religijnego i powagi. Bardzo emocjonalne jest Credo, zaczynające się od słów „wierzę w jednego Boga”, którego nastrój podkreślają jeszcze w subtelny sposób organy, pojawiające się kilkukrotnie, jakby z drugiego planu, w tle. Warto zwrócić uwagę na niezwykły zmysł melodyczny Howellsa, zwłaszcza prowadzenie przezeń melodii w instrumentach smyczkowych. W niektórych momentach głos ludzki jest niemal równorzędny z orkiestrą i często ma się wrażenie, że słucha się wielkiej symfonii, z chórem. W innych chwilach muzyka i chłopięce głosy brzmią niczym rajska muzyka, delikatnie, jasno (Benedictus, Agnus Dei) – aż dziw, że żadnej części nie nazywał kompozytor In Paradisum.

Druga płyta to utwory świeckie, wśród nich wyróżnia się bardzo ciekawy Koncert wiolonczelowy. Uzupełniają go trzy utwory organowe – Pean, Master Tallis's Testament i Rapsodia nr 3. Utwory organowe nie są w mojej opinii tak ciekawe, jak Koncert, ale jest to może moja subiektywna ocena, wynikająca z braku wielkiego serca do instrumentu, jakim są organy (za wyjątkiem twórczości Bacha). Koncert wiolonczelowy jest utworem bardzo kunsztownym, o wielkiej inwencji melodycznej, rozbudowanej części pierwszej i śpiewnej kantylenie w części środkowej – Threnody: Lento calmato.

Dziwić może po raz kolejny, że tak ciekawe utwory pozostają u nas kompletnie nieznane i nigdzie nie wykonywane... Jest to bowiem muzyka bardzo wartościowa, ciekawa, którą polecam każdemu i oceniam wysoko. Podoba mi się selektywność brzmienia instrumentów – widać, że zarówno prowadzący chór, jak i orkiestrę odrobili swoje zadanie bardzo dobrze. Również nagranie jest wysokiej jakości, a wydanie proste i estetyczne. Choć to pierwsze moje zetknięcie z brytyjskim muzykiem i wydawnictwem, chętnie sięgnę po następne – zarówno utwory Howellsa, jak i inne wykonania. Ocena bardzo dobra, bez wahania.

Jakub Banaś

Herbert Howells
Cello Concerto • An English Mass
The Choir of King's College, Cambridge; King's Voices • Guy Johnston, wiolonczela • Stephen Cleobury, organy • Britten Sinfonia • Stephen Cleobury, dyrygent; Ben Parry, dyrygent; Christopher Seaman, dyrygent

King's College, Cambridge KGS0032 • w. 2019, n. 2019 • 2CD 103’37” ●●●●●○

Autor bloga dziękuje wytwórni LSO Live, fonograficznej agendy Londyńskiej Orkiestry Symfonicznej, odpowiedzialnej za dystrybucję płyt King's College, i panu Thomasowi Rozwadowskiemu za nadesłanie albumu do recenzji. Polski dystrybutor tego wydawcy, który nie jest w ogóle zainteresowany współpracą i promowaniem swoich tytułów na blogu, nie przyczynił się w żaden sposób do ukazania się omówienia powyższego nagrania na stronie.

Płytomaniak.blogspot would like to thank LSO Live and Mr. Thomas Rozwadowski for sending the album and making this review possible.