Studium nad twórczością Paganiniego z legendą w tle - w muzyce S. Rachmaninowa.

 

Bohaterką niniejszej płyty jest Irina Georgieva, pianistka z wieloletnim doświadczeniem scenicznym oraz konkursowym. Jako jedna z nielicznych posiada w swoim repertuarze niemal wszystkie dzieła fortepianowe Sergiusza Rachmaninowa. Jest ona specjalistką w dziedzinie wykonawstwa muzyki rosyjskiego kompozytora, a jej sprawność techniczna i szeroko pojęta wrażliwość muzyczna umożliwiają i wzbogacają interpretacje jego utworów. Artystce towarzyszy Orkiestra Symfoniczna z Bazylei pod batutą dwóch dyrygentów – Saschy Goetzela oraz Pablo Gonzáleza.

Już od pierwszych dźwięków Rapsodii na temat Paganiniego op. 43 stanowiących wstęp do tematu głównego poczułam, że jestem wprowadzana do muzycznego świata przez osoby doświadczone, znające się na swoim fachu, rzetelne i pewne siebie. Odbierana przeze mnie muzyka charakteryzowała się stanowczością i konsekwencją. Nic dziwnego, że kompozycja ta tak szybko obiegła świat. Jej wielobarwność, wywiedziona jak gdyby z krainy baśni, aż do dziś zyskuje na popularności dzięki wykorzystaniu jej jako muzyka baletowa czy też filmowa. Nie przez przypadek wspominam tu o baśniowości - sam Rachmaninow podkreślał, że jego studium nad 24 Kaprysami Paganiniego stanowiło niejako zarys legendy dotyczącej samego kompozytora, według której w zamian za doskonałość w grze na skrzypcach miał on sprzedać swoją duszę diabłu.

Plan formalny dzieła składa się z 24 wariacji inspirowanych Kaprysami wirtuoza skrzypiec, jednak tematem głównym jest myśl przewodnia ostatniego, najtrudniejszego z nich. Temat ów przetwarzany jest w najróżniejszy sposób, do momentu, kiedy to jego 18 wersja przestaje już być zupełnie rozpoznawalna. W międzyczasie daje się wybrzmieć średniowieczny hymn Dies irae (Dzień gniewu), stanowiący istotny, metaforyczny element mitu o Paganinim. Harmonia będąc w ścisłych związku z instrumentacją kompozycji sugeruje słuchaczom finalne zwycięstwo sił dobrych nad złymi.

Na płycie znajduje się także nagranie III Koncertu fortepianowego d-moll op. 30 - ulubionego koncertu samego Rachmaninowa, który to zyskał miano jednego z najtrudniejszych utworów muzyki klasycznej. Przeplatają się w nim romantyczne myśli ukazane niekiedy w postaci barokowej toccaty czy kanonu, a także fragmenty pełne wigoru i wirtuozerii. Kompozycja ta stanowi główny temat muzyki do filmu Blask z 1996 r. opowiadającego prawdziwą historię pianisty, który spędził kilka lat w zakładzie dla obłąkanych przed powrotem na estradę. W kluczowym momencie, podczas wykonywania słynnego III Koncertu, pianista mdleje...

Moją uwagę przykuła także wyjątkowo spójna szata graficzna albumu - zarówno sama płyta, jak i jej opakowanie czy załączona notka współgrają ze sobą, przywodząc na myśl odcienie poszarzałego papieru korespondencyjnego. Być może tylko mi taki zabieg kojarzy się nieprzerwanie z epoką romantyzmu, z której wyrósł przecież Sergiusz Rachmaninow.

Romantyzm, siła i witalność, potężna ekspresja okraszona zapierającą dech w piersi wirtuozerią - wszystko to w przepięknych wykonaniach i interpretacjach. Nic tylko załączyć nagranie w odtwarzaczu i po raz kolejny dać się przeprowadzić przez ukryte zakamarki myśli Sergiusza Rachmaninowa.

Anna Gruszczyńska

Sergiusz Rachmaninow

Rapsodia na temat Paganiniego op. 43; Koncert fortepianowy nr 3 d-moll op. 30

Irina Georgieva, fortepian • Sinfonieorchester Basel • Sascha Goetzel; Pablo González, dyrygenci

Prospero Classical PROSP025• w. 2022, n. 2020 • CD, 68’07” ●●●●●○

Nagranie w postaci fizycznego dysku CD zostało nadesłane do autora bloga bezpośrednio przez wydawcę, wytwórnię Prospero. Jej polski przedstawiciel nie przyczynił się w żaden sposób ani do pomocy w uzyskaniu materiału do recenzji, ano do ukazania się tejże na stronie.