Tematy i Wariacje Anny Kavalerovej, czyli płyta godna polecenia.

Bohaterką nowej płyty Solo Musica, będącej firmą-córką dobrze znanego wydawnictwa Sony Music (zajmuje się ona dystrybucją nagrań na kraje niemieckojęzyczne – Niemcy, Austrię i Szwajcarię), jest rosyjska pianistka Anna Kavalerova. Jak sama nazwa wskazuje, jest to krążek na instrument solo, są na nim mianowicie utwory jedynie fortepianowe.

Całość otwierają Etiudy symfoniczne op. 13 Roberta Schumanna, czyli zbiór szesnastu krótkich utworów, wbrew swej nazwie od samego początku przeznaczonych nie na skład orkiestrowy, a na instrument solowy. Na kompozycję składa się temat i piętnaście etiud, będących wariacjami tematu; początkowo był to temat i dwanaście etiud, z czego tylko dziewięć było wariacjami, jednak w 1852 roku kompozytor zrewidował dzieło i ostatecznie powiększył całość do szesnastu utworów.

Drugą pozycją są Wariacje na temat Corellego op. 42 Sergiusza Rachmaninowa z roku 1931, skomponowane w Szwajcarii, w letniej rezydencji kompozytora. Na całość dzieła składa się temat, dwadzieścia wariacji, przedzielonych Intermezzem między wariacją 13. i 14. oraz zakończone Codą. Temat to La Folia, który – co ciekawe – nie został skomponowany przez Corellego (sic!), a jedynie użyty, zapożyczony; temat ten często wykorzystywany był przez twórców barokowych, była to więc powszechna praktyka.

Trzecią i ostatnią kompozycją są również wariacje, tym razem Wariacje op. 40 mało znanego kompozytora rosyjskiego, Mikołaja Kapustina, zmarłego zaledwie kilka tygodni temu. Utwór ten radykalnie różni się charakterem od pozostałych. Tematy w kompozycjach Schumanna i Rachmaninowa przepełnione są zadumą i nostalgią, w dziele Kapustina mamy raczej do czynienia z humorem, zabawą, może właśnie jako obroną przed pesymizmem i nostalgią? Utwór skomponowany jest w stylu jazzowym, z gatunku tego zaczerpnięta jest zwłaszcza harmonika i kolorystyka, „klasyczna” jest jedynie budowa (temat plus wariacje). Bardzo dobrze zamyka całą płytę, zostawiając słuchacza w mniej nostalgicznym nastroju, przepełniając go zdecydowanie lepszym humorem.

Duże uznanie należy się pianistce. Każdy z tych utworów – a są przecież wyrazowo różne – zagrany jest w przemyślany sposób, z dbałością o szczegóły; na każdy z wybranych przez siebie cyklów ma Kavalerova pomysł, koncepcję, w każdym z nich z wyczuciem pochyla się nad dynamiką, agogiką, melodyką. Technicznie wszystko jest na wysokim poziomie. Jedyny minus dotyczy nie wykonania, a samego wydania – opis w książeczce jest ciekawy, ale bardzo krótki, nie ma również wyszczególnionych utworów (co byłoby przydatne zwłaszcza dla chcących zagłębić się w to dokładniej), podane są tylko całości i ich czas trwania; dodatkowo jest błąd w numerach, nie ma podanego na płycie ostatniego, 41. w kolejności utworu – jest on na pozycji 40 i tym kończy się krążek.

To wszystko nie ma oczywiście znaczenia w kontekście jakości nagrania i umiejętności wykonawcy, a płyta zdecydowanie godna jest polecenia; szkoda tylko, że wydawcy krążka nie zadbali o szczegóły i nie dopracowali wszystkiego ze słynną, niemiecką precyzją.

Jakub Banaś

Themes and Variations
Robert Schumann – Etiudy symfoniczne op. 13 • Sergiusz Rachmaninow – Wariacje nt. Corellego op.18 • Mikołaj Kapustin – Wariacje op.40

Anna Kavalerova, fortepian
Solo Musica SM 324 • w. 2019, n. 2019 • CD, 57’42” ●●●●●○

Autor bloga serdecznie dziękuje panu Krystianowi Nowakowskiemu z firmy Note za nadesłanie albumu do recenzji.