Płyta dla miłośników Andrzeja Panfunika i Apollon Musagète Quartett.

Płyta Apollon Musagète Quartett, zespołu złożonego z Polaków, a założonego w Wiedniu, prezentuje trzy dzieła kwartetowe Panufnika, a także Hommage à Chopin będące transkrypcją kompozycji przeznaczonej na orkiestrę smyczkową i flet. Stąd na krążku pojawia się dwóch dodatkowych wykonawców – flecistka Dóra Ombódi i kontrabasista Sławomir Rozlach.

Dedykowana Chopinowi kompozycja to pięć kontrastujących części. Jest to dzieło z roku 1949, w którym zawarte są melodie ludowe z Mazowsza, bliskie wielkiemu romantykowi, ale i Panufnikowi. Kompozycja przepełniona jest żalem i sentymentalizmem, które łączą dwóch twórców żyjących i tworzących na emigracji. Zawarta w linii melodycznej fletu ogromna śpiewność (pierwotnie dzieło napisane na sopran i fortepian), realizowana jest przez solistkę z niezwykłym wyrazem i uczuciowością. Cała kompozycja posiada bardzo intymny charakter, który został z delikatnością wyeksponowany przez grę kwintetu smyczkowego.

Zdawać by się mogło, że wielki symfonik, którym niewątpliwie był Andrzej Panufnik, nie będzie się odnajdywał w gatunku kwartetu smyczkowego. Kolejne dzieła mające prapremiery w latach 1976, 1980, 1990 zyskały przychylność nie tylko recenzentów, ale i wykonawców. Pierwszy z kwartetów posiada klarowną budowę, w której główne, środkowe ogniwo posiada preludium i postludium. Drugi opatrzony jest tytułem Messages, tłumaczonym jako sygnały. Ów sygnały to trzy- lub czterodźwiękowe struktury, które przekazują zaszyfrowane przez twórcę wiadomości. Ostatni kwartet jest również programowy – Wycinanki. Jest to pięć niedługich części, które swoją drobną i domkniętą architektoniką przypominają niewielkie formy plastyczne – w szczególności te ludowe. Nie znajdziemy tu jednak cytatów z folkloru. Wszystkie dzieła na cztery instrumenty smyczkowe stanowią wybitny wkład i nie tylko ukazują indywidualność rozwiązań Andrzeja Panufnika, ale wpisują się w rozwój tego gatunku w XX wieku.

Muzycy z Apollon Musagète Quartett wykonują każdy z utworów z ogromnym wyczuciem, które wypływa z pełnego zrozumienia nie tylko warstwy nutowej zapisanej w partyturze, ale także programów koncertowych, wypowiedzi samego autora na temat każdego z kolejnych dzieł. Uwagę słuchaczy zwróci zapewne wyjątkowo umiejętne wydobywanie istotnych odcinków, motywów na plan pierwszy. Odbywa się to poprzez gradację dynamiki i odpowiednie nią operowanie. Muzycy dzięki wieloletniemu doświadczeniu stanowią wyważony zespół pod względem technicznym i wyrazowym.

Jest to pozycja, której nie mogą pominąć fani Panufnika, ale jest to genialny początek dla wszystkich, którzy chcieliby zacząć swoją znajomość z tym twórcą i kwartetem Apollon Musagète.

Jerzy Fryderyk Wojciechowski

Andrzej Panufnik

Hommage à Chopin; Kwartety smyczkowe nr 1-3

Apollon Musagète Quartett – Paweł Zalejski (skrzypce I), Bartosz Zachłod (skrzypce II), Piotr Szumieł (altówka), Piotr Skweres (wiolonczela), Dóra Ombódi (flet), Sławomir Rozlach (kontrabas).

NIFCCD 059 • w. 2017, n.2017 • 71’10” ●●●●●●

Autor bloga dziękuje Narodowemu Instytutowi Fryderyka Chopina i panu Marcinowi Leszczyńskiemu za nadesłanie albumu do recenzji.