Muzyka dla duszy - perły niemieckiego baroku w katalogu CPO (2).

 

Moje kolejne, drugie, ale zapewne nie ostatnie spotkanie ze Simone Eckert i kierowaną przez nią formacją Hamburger Ratsmusik, ponownie przynosi odkrycie muzyki nieznanej, ale zdecydowanie zasługującej na uwagę i wartościowej. To kolejny przepiękny przykład odkrywania ukochanego przeze mnie niemieckiego baroku, które przyniosło wspaniały rezultat na pierwszej płycie wytwórni CPO, jaką miałem okazję recenzować. Nosiła ona podtytuł Muzyka dla duszy, co wyśmienicie oddało jej charakter i znaczenie dla współczesnego słuchacza. Z pełnym przekonaniem mogę stwierdzić, że kolejna propozycja mogłaby się również tak nazywać, albowiem wykazuje z poprzedniczką powiązania w zakresie repertuaru, autorstwa tym razem tylko jednego twórcy, pochodzącego z Ahrensburga Dietricha Beckera (1623-1679).

Uważany przez współczesnych sobie za „wyśmienitego muzyka”, był znakomitym organistą, ale także skrzypkiem i kompozytorem. Na niniejszej płycie zarejestrowano po raz pierwszy w fonografii jego wszystkie zachowane do naszych czasów „koncerty sakralne”, czyli utwory wokalno-instrumentalne do tekstów religijnych, przeznaczone na stosunkowo niewielką obsadę głosów i instrumentów. Cechują się wyważoną ekspresją: partie śpiewane unikają celowych wirtuozowskich efektów, służą bardziej jasnemu przekazaniu treści zawartych w literackim podłożu, zaś towarzyszenie instrumentalne bazuje na skromny liczebnie zespół smyczków i basso continuo. Mamy ich tylko pięć, uzupełniono je trzema Sonatami, napisanymi na dwoje skrzypiec, dwie viole da gamba i basso continuo.

Zgromadzony w ten sposób materiał tworzy muzyczną treść nagrania, zawierającego łącznie 74 minut muzyki – pięknej, nastrojowej, intymnej i poruszającej. Nie mogę nigdy się oprzeć takiemu repertuarowi, odkrywanemu przeze mnie na nowo z każdą kolejną płytą poświęconą z reguły mało znanym kompozytorom sprzed kilkuset lat, w czym przejawia się nie tylko sensowna polityka wydawnicza odpowiedzialnych wydawców, a do takich należy zasłużona wytwórnia CPO, ale także ciekawość i pragnienia poszerzenia horyzontów intelektualnych i pogłębienia wiedzy o epoce – co jest zasługą kompetentnych artystów, podejmujących wyzwania w najlepszym tego słowa znaczeniu. Obie cechy skupia niniejszy album. Nie zyska uznania słuchaczy spragniononej wokalnej pirotechniki czy wirtuozerii, ma charakter stonowany i refleksyjny, ale nie znaczy to, że jest zupełnie monotonny. Pełne wyrazu dialogi śpiewaków podejmujących dialog nie tylko ze sobą nawzajem, ale również z instrumentami, nie tylko budują specyficzny nastrój poszczególnych kompozycji, ale pomagają odbiorcy w skupieniu się na prowadzonej z wielkim wyczuciem narracji. Wokaliści pokazują się tu z najlepszej strony: ładne, wyraźne głosy, pozbawione nadmiernej wibracji i manieryzmów, reprodukują tekst w zrozumiałej niemczyźnie dzięki odpowiedniej ekspresji i starannej wymowie. Znaleźć w ich gronie można m.in. bardzo doświadczonego artystę, basa Klausa Mertensa, od lat specjalizującego się w podobnym repertuarze, sporo nagrywającego dla wytwórni CPO i nie tylko. Dzięki temu do powszechnej świadomości trafia urywek z bogatej twórczości Dietricha Beckera – pięć zachowanych „koncertów sakralnych”, dzieł o poruszającej ekspresji i dużym ładunku emocjonalnym, będących szczerym i żarliwym wyznaniem wiary autora z jednej strony, z drugiej zaś – jego kompozytorskiego mistrzostwa. Rozciągają się w czasie od 5 do aż 14 minut, ale nigdy nie nudzą, za to fascynują i mogą zainteresować co wrażliwszych melomanów, zwłaszcza tych rozmiłowanych w muzyce sakralnej i języku niemieckich, do których zalicza się niżej podpisany.

Podobne słowa podziwu można skierować w stronę członków formacji Hamburger Ratsmusik i jej kierowniczki, gambistki Simone Eckert, od lat niestrudzenie odkrywających nieodkryte do tej pory skarby muzycznego dziedzictwa swojej ojczyzny, zwłaszcza obfitującej w nie północnej części Niemiec. Nie tylko odpowiednio dbają o jakość i wyrazistość akompaniamentu poszczególnych pozycji z udziałem wokalistów, nadając całości piękny i żywy charakter wzajemnego dialogowania, ale także równie przekonująco prezentują czysto instrumentalne przykłady twórczości Dietricha Beckera. Trzy Sonaty, których czas trwania nie przekracza około 10 minut, utrzymane są w tonacjach mollowych i wykazują ważne osiągnięcia autora w swoim gatunku. Wykazują zmiany tempa, rytmu oraz obsady (solo i tutti), co w pełni utrzymuje uwagę odbiorcy. Można się domyślać, że miały użytkowy charakter i były wykonywane przez dworskie kapele i miejskie zespoły instrumentalne. Choć obsada obejmuje zaledwie dwoje skrzypiec, dwie viole da gamba oraz basso continuo (violone, teorban, gitara barokowa, organy, klawesyn), wykonanie dowodzi nie tylko niewątpliwej wartości ich samych, ale przede wszystkim wybornej formy muzyków. Gra jest pełna wyrazu, utrzymana na wysokim poziomie technicznym, doszlifowana pod każdym względem, stylistycznie – perfekcyjna, co w oczywisty sposób przekona miłosników historycznych praktyk i takiegoś instrumentarium. Ich sposób wykonania trafia mi całkowicie do przekonania i sprawia, że chętnie słucham nagrań grupy Hamburger Ratsmusik, kiedy chcę spędzić w ciszy i skupieniu momenty z piękną i intymną twórczością niemieckiego baroku. To, podobnie jak poprzednio, prawdziwa muzyka dla duszy!

Umiejętne połączenie wokalno-instrumentalnego repertuaru, przywrócenie do życia fragmentu zachowanej twórczości Dietricha Beckera w postaci światowej premiery fonograficznej, angażujące i przemawiające do emocji słuchacza wykonanie w połączeniu dobrą jakością dźwięku sprawiają, że płyta wytwórni CPO jest naprawdę cenną i interesującą pozycją. Warto jej słuchać nie tylko w jubileuszowym roku – w 400. lat od narodzin kompozytora.

Płytomaniak

Dietrich Becker

Sacred Concertos & Sonatas

O hilf, Christe Gottes Sohn; Schaff' in mir, Gott, ein reines Herz; Sonata à 4 a-moll (I); Seilig sind die Toten; Sonata à 4 a-moll (II); Es ist ein großer Gewinn; Sonata à 4 d-moll; Wer unter dem Schirm des Höchsten sitzt

Hanna Zumsande, sopran (I); Lisa Florentine Schmalz, sopran (II); Mikro Ludwig, tenor (I); Knut Schoch, tenor (II); Klaus Mertens, bas

Hamburger Ratsmusik • Simone Eckert, viola da gamba/kierownictwo artystyczne

CPO 555 464-2 • w. 2022, n. 2021 • CD, 74'11” ●●●●●○

Nagranie w wersji fizycznego dysku audio zostało nadesłane do autora bezpośrednio przez wydawcę, wytwórnię CPO. Jej polski dystrybutor, który nigdy nie wysłał do Płytomaniaka żadnego nagrania w celach promocyjnych, nie przyczynił się w żaden sposób ani do uzyskania materiału do recenzji, ani do publikacji tejże na stronie.